همبازی شدن لیلا حاتمی و همسرش در فیلمی جدید/ عکسفروشگاه های عرضه محصولات فرهنگی، توجیه اقتصادی ندارند
گروه گفتگوی یزد اقتصاد : اوایل دهه ی هفتاد بود که اولین فروشگاه های عرضه ی محصولات فرهنگی در کشور شروع به فعالیت کردند. این فروشگاه ها در ابتدا ویدیو کلوپ خوانده می شدند نامی که هنوز هم بین مردم استفاده می شود. آن زمان، این فروشگاه ها بسیار مورد استقبال قرار گرفتند اما امروزه با توجه به فعالیت شبکه های دیجیتال و ماهواره ای همچنین کپی های غیرقانونی و دانلود های گسترده، فعالان این عرصه دچار مشکلاتی شدند. برای بررسی وضعیت این فروشگاه ها در یزد پای صحبت های محمدرضا جعفری رئیس صنف فروشگاه های عرضه ی محصولات فرهنگی نشستیم. کسی که خودش از سال 75 وارد این کار شده، زمانی که تعداد فروشگاه های بسیار کم و استقبال مردم بیشتر بود.
-در شهر یزد چه تعداد مرکز فعال و مجوزدار عرضه محصولات فرهنگی وجود دارد؟
جعفری : در حال حاضر 105 مرکز مجوز دار در حال فعالیت هستند. تقریبا 18 مرکز هم فاقد پروانه هستند اما در حال طی مراحل برای گرفتن مجوزهای لازم هستند. این مراکز عمدتا مشکلات مربوط به دارایی و شهرداری دارند. البته این مراکز می توانند پروانه موقت یکساله دریافت کنند.
- نحوه ی نظارت صنف بر کار این واحدها به چه شکل است؟
جعفری : یکسری گزارشات مردمی هست که از طرف مردم و یا اماکن به اتحادیه می رسد یا اینکه گزارش ها از طریق ارشاد به ما می رسد. در واقع اکیپی متشکل از اداره ارشاد، اماکن و اتحادیه بر کار این فروشگاه ها نظارت دارند.
- چه مواردی جزء تخلفات این واحدها محسوب می شود؟
جعفری : عرضه ی هر گونه کالایی که هولوگرام و مجوز از وزارت ارشاد اسلامی نداشته باشد، غیر مجاز محسوب می شود. این مورد برای بررسی مستقیما به دادگستری ارجاع می شود. موارد گرانفروشی هم هست که مردم به بازرسی و نظارت مجمع امور صنفی مراجعه می کنند، پرونده ای تشکیل می شود و سپس این پرونده به اتحادیه ارجاع داده شده و در کمیسیون رسیدگی به شکایات بررسی می شود.
- تاسیس یک مرکز عرضه ی محصولات فرهنگی چه شرایطی دارد؟
جعفری : یکسری شرایط کلی مانند اینکه فردی که می خواهد چنین مرکزی تاسیس کند باید متاهل و داراری مدرک حداقل دیپلم باشد. همچنین باید از اداره ارشاد اسلامی استعلام گرفته شود. از نظر محل هم باید پاسخ نظارت بر اماکن عمومی را دریافت کنیم. تایید شهرداری و دارایی نیز لازم است. عدم وجود مراکز متشابه تا شعاع پانصد متری محل مورد نظر نیز باید رعایت شود. البته ما دو نوع حریم صنفی 500 متر و 300 متر داریم. 300 متر برای مناطقی است که نیاز بیشتری به فروشگاه دارد. زمانی که منطقه ای اشباع شده باشد فاصله را 500 متر در نظر می گیریم
- این فروشگاه مجاز به عرضه چه محصولاتی هستند؟
جعفری : آیین نامه ای که در این رابطه وجود دارد می گوید "فروشگاه های عرضه محصولات فرهنگی می توانند هرگونه کالایی که دارای مجوز از وزات ارشاد اسلامی باشد را توزیع کنند" یعنی حتی نشریه، کتاب و بازی های رایانه ای هم جزء این محصولات محسوب می شود اما با توجه به اینکه ما در سطح استان کتابفروشی داریم برای جلوگیری از تداخل صنفی، این فروشگاه ها برای عرضه ی کتاب منع شدند. اما هر کالای دیگری که از وزات ارشاد مجوز داشته باشد می تواند در این فروشگاه ها به فروش برسد.
- در خصوص اتحادیه و اعضای آن توضیح بفرمایید :
جعفری : اعضای هیئت مدیره اتحادیه 5 نفر هستند متشکل از رئیس، نایب رئیس، خزانه دار، دبیر و بازرس. همه اعضا باید پروانه کسب دائم داشته باشند. ما هفته ای یکبار جلسه داریم و درخواست های رسیده برای مجوزهای جدید و پروانه کسب، همچنین شکایات را بررسی می کنیم.
-شهر یزد ظرفیت چه تعداد فروشگاه عرضه محصولات فرهنگی دیگر را دارد در واقع چند مجوز جدید دیگر صادر خواهد شد؟
جعفری : ما موافق افزایش تعداد فروشگاه ها نیستیم، ولی قانون هم این اجازه را به ما نداده که سقفی تعیین کنیم و پروانه ای صادر نکنیم. هر درخواستی که در حریم صنفی واقع نشده باشد باید بررسی شود و می تواند پروانه کسب دریافت کند. ولی اتحادیه موافق افزایش فروشگاه ها نیست.
-زمانی که فیلم در سینما پرفروش باشد در فروشگاه ها هم استقبال بیشتری از آن می شود؟
جعفری : قطعا تاثیر دارد. هر فیلمی که رکورد فروش سینما را داشته باشد باید در فروشگاه ها هم افزایش فروش داشته باشد اما متاسفانه بحث کپی و دانلود از سایت های مختلف تاثیر منفی داشته و این موضوع را کمرنگ کرده است.
-چند سالی است که فیلم ها و سریال هایی منحصرا برای شبکه خانگی تولید می شوند از جمله قلب یخی، قهوه تلخ و... این ها چه تاثیری در فروش داشتند؟
جعفری : فروش بیشتر در مورد قهوه ی تلخ صادق بود نمی گویم کپی و دانلود صورت نگرفت اما فروش بالایی هم داشت. ولی به علت پخش نامنظم و عدم رعایت تعهدات شرکت تولید کننده، مردم نسبت به سریال های ایرانی شبکه خانگی سوء ظن پیدا کردند. متاسفانه چون سریال های ایرانی فروش آنچنانی ندارند تهیه کننده برای اینکه متضرر نشود، تولید را متوقف می کند. این مورد به شبکه نمایش خانگی ضربه می زند. به هر حال سریال های ایرانی ابتدا فروش خوبی داشتند اما الان با توجه به اتفاقاتی که افتاده، اعتماد مردم از بین رفته و فروش کم شده است. مثلا فروش سریال ویلای من با فروش قهوه ی تلخ اصلا قابل مقایسه نیست.
-آیا آماری وجود دارد که مشخص کند سلیقه ی مخاطبان یزدی به چه محصولاتی گرایش دارد؟
جعفری : در یزد عناوین طنز ایرانی را بیشتر از همه می پسندند، بعد از آن فیلم های هندی در اولویت هستند و سپس فیلم های هالیوودی.
-تا به حال شده یک اتفاق فرهنگی مثلا یک تئاتر توسط شما تصویربرداری و بعد عرضه شود؟
جعفری : نه این اتفاق نیفتاده به علت اینکه قانون منع کرده که اتحادیه چنین فعالیتی داشته باشد. چنین کارهایی را موسسات سینمایی و فرهنگی هنری می توانند انجام دهند آن هم باید در اساسنامه موسسه ذکر شده باشد. ما می توانیم در زمینه ی عرضه ی این محصولات فعالیت کنیم.
-ما در یزد فیلمسازان خوبی داریم ولی چرا کاری برای سرمایه گذاری و تولید برای فیلم در شبکه خانگی در یزد انجام نشده؟
جعفری : مهم ترین دلیل عدم توجیه اقتصادی است. ما در استان کسی را نداریم که به طور مستقیم بتواند پروانه نمایش بگیرد. شرکت هایی هم که در تهران هستند اصلا این کار برایشان توجیه اقتصادی ندارد. الان رکورد فروش فیلم ها بسیار پایین است. حتی تعدادی از فیلم های پر فروش سینما که رکورد دار بودند، تهیه کننده با تیراژ پایینی آن را به شبکه نمایش خانگی داده است. تیراژی در حد 300-400 هزار نسخه! با توجه به هزینه های سرسام آور تولید و حق رایتی که شرکت تولید کنند خریداری می کند، اصلا از نظر اقتصادی به صرفه نیست. فیلم های استانی هم که اصلا آمار آنچنانی ندارند. مگر اینکه شخصی برای تبلیغ و شناساندن فیلمش به مخاطبان، هزینه ی سرمایه گذاری را تقبل کند و فیلم را وارد شبکه نمایش خانگی کند. کما اینکه چند خواننده در سطح استان با هزینه ی شخصی، مجوزهای لازم را اخذ کرده و کارهایشان را به طور سراسری پخش کرده اند.
-به نظر شما این موضوع که تلویزیون به خصوص شبکه استانی یزد، بیننده ها را به طور کامل تامین نمی کند، در فروش محصولات فرهنگی این فروشگاه ها تاثیر داشته است؟
جعفری : متاسفانه در یزد محصولات فرهنگی جایی در سبد خانوار ندارند. محصولات شبکه نمایش خانگی از سن یک تا صد سال! را پوشش می دهد. البته با شروع فعالیت شبکه های دیجیتال ما با ریزش مخاطب روبرو بودیم اما همچنان طرفداران فیلم های روز شبکه نمایش را داریم. باید این را هم اضافه کنم با آغاز به کار شبکه پویا و شبکه های ماهواره ای پخش کارتون، در این زمینه واقعا ریزش مخاطب داشتیم.
-بزرگترین چالش و مشکل این صنف چیست؟
جعفری : بزرگترین چالش ما، فروش محصولات شبکه در فروشگاه های غیر مرتبط مثلا سوپرمارکت هاست. ببینید در کلان شهری مثل تهران و با تعداد مخاطبان بالا می طلبد که فروشگاه های دیگر این محصولات را عرضه کنند اما یزد مخاطبان زیادی ندارد در نتیجه لزومی ندارد این محصولات در سوپرمارکت ها یا کتابفروشی ها و یا حتی مغازه های خدمات کامپیوتری عرضه شود. حتی کسانی که صلاحیت تاسیس فروشگاه عرضه محصولات فرهنگی را نداشتند و درخواستشان رد شده، قانون را دور می زنند یعنی پروانه کسب فروشندگی سی دی و نرم افزارهای رایانه ای می گیرند و در کنار آن محصولات فرهنگی را عرضه می کنند. ماده 28 قانون نظام صنفی تاکید کرده که تداخل صنفی جرم است. ما با این واحدها برخورد هم داشتیم اما چون آمار دقیقی از سایر مراکزی که این محصولات را می فروشند در دست نیست، عملا مثمر ثمر نبوده است. مسئله ی دیگر، کپی های غیرقانونی و دانلود است که بسیار به کار ما ضربه می زند. مشکل بزرگ دیگری که بعضی از همکاران ما با آن درگیر هستند مالیات های سنگینی است که باید بپردازند. مسئولان خودشان به این موضوع واقف هستند که این فروشگاه ها درآمد اندکی دارند. در حال حاضر 99 درصد فروشگاه های ما اجازه ای هستند با توجه به اینکه این کار شغل اصلی بسیاری از همکاران است و باید مخارج زندگی خود را از این راه تامین کنند، پرداخت مالیات بسیار سخت است. علاوه بر این چون این کار، یک فعالیت فرهنگی محسوب می شود طبق قانون باید از پرداخت مالیات معاف باشند.
-آینده را در زمینه ی کاری خود چطور پیش بینی می کنید؟
جعفری : الان در سال 92 ما تعداد 105 فروشگاه عرضه ی محصولات فرهنگی داریم که 6 یا 7 فروشگاه تعطیل شده اند چند درخواست فروش مجوز را هم داریم همه ی این ها به دلیل عدم توجیه اقتصادی این کار است. الان هر محصولی که وارد شبکه می شود کمتر از 24 ساعت از شبکه های ماهواره ای فارسی زبان پخش می شود. مسئولان باید به این موضوع رسیدگی کنند.
منبع : عدالت رسانه ای دات آی آر
تاریخ : 1 مهر 1392
بخش سئوالات و نظرات و پیشنهادات سایت عدالت رسانه ای
