«شبکه آموزش از رسالت اولیه‌ی خود دور شده است»

 جهانگیر بیابانی که 12 سال پیش به عنوان اولین مدیر شبکه آموزش سکان این شبکه را به دست گرفت، یادآور شد: در آن سال‌ها قرار بود شبکه‌ی آموزش کاری را انجام دهد که شبکه‌های دیگر نمی‌توانستند یا مجالش را نداشتند اما در حال حاضر این شبکه‌ از رسالت اولیه‌ی خود دور شده است.

اولین مدیر شبکه‌ی آموزش که اکنون عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور مرکز تهران است، در سالگرد راه‌اندازی این شبکه در گفت‌وگویی با خبرنگار سرویس تلویزیون و رادیو خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، عنوان کرد: از سال 88 به بعد نگاه شبکه‌ی آموزش فرق کرده است و آنچه مشخص است این است که شبکه‌ی اموزش هم، مانند شبکه‌های دیگر برنامه‌سازی می‌کند، بدون اینکه هیچ‌گونه ارتباطی با مراکز آموزشی کشور داشته باشد.

وی افزود: مراکز آموزشی‌ هم که همکاری با صداوسیما و شبکه‌ی آموزش حقشان بوده است، از حق خود دفاع نکردند و از صداوسیما نخواستند که شبکه‌ی آموزش با آنها همکاری و همراهی کند.مدیر پیشین شبکه‌ی آموزش همچنین معتقد است: اگر طبق قانون، شبکه‌ی آموزش به یکسری از وظایف مکلف شده است، باید آنها را دنبال کند؛ مگر اینکه آن قانون منقضی شده باشد که فکر نمی‌کنم اینگونه باشد.

او ادامه داد: در حال حاظر برنامه‌سازی‌های شبکه‌ی آموزش با شبکه‌های دیگر هیچ فرقی ندارد. این شبکه حتی فیلم و سریال پخش می‌کند، نمی‌گویم پخش نکند اما فیلم و سریال‌های تکراری شبکه‌های دیگر را که در چارچوب اهداف آموزشی‌اش نیست را پخش نکند.

مدیر پیشین شبکه‌ی آموزش گفت: ما باید در چهارچوب اهداف شبکه برنامه‌سازی کنیم. اگر غیر از این است پس چرا اینهمه امکانات و سرمایه و تجهیزات فراهم می‌کنیم؟ فراهم می‌کنیم تا شبکه‌ها همه شبیه هم باشند؟ اگر اینطور است بهتر است تمام توانایی‌مان را بر روی چند شبکه‌ی اصلی بگذاریم و خودمان را هم درگیر این همه شبکه متنوع که هزینه‌بر هم هستند نکنیم.

بیابانی خاطرنشان کرد: طبق برنامه‌های توسعه‌ای از سوی مجلس، صداوسیما موظف بود شبکه‌ی آموزش را ایجاد کند و آن زمان قرار بود شبکه‌ی آموزش مکمل نظام آموزشی باشد، در طراحی اولیه‌ی این شبکه نیز قرار بود با همکاری وزارت آموزش و پرورش، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و حتی سازمان فنی‌وحرفه‌ای مجموعه‌ی مباحث آموزشی را به وسیله تلویزیون به مردم ارائه کند.

وی افزود: در همان زمان سه کانال در داخل این شبکه تعریف کردیم، سه گروه برنامه‌ساز بودند که مخاطبانشان را تفکیک کردند و با توجه به مخاطبان خود در ساعات مختلف برای آنها برنامه پخش می‌کردند. شبکه‌ی آموزش تنها شبکه‌ای بود که طبق قانون مکلف بود با دستگاه‌های متولی آموزش کشور همکاری کند و قرار نبود مستقل از آنها برنامه‌سازی کند.

بیابانی خاطرنشان کرد: در آن زمان بیش از 1000 ساعت برای دانشگاه پیام‌نور برنامه‌ی تلویزیونی ساختیم و با همکاری دانشگاه جامع علمی کاربردی هم برای خانم‌ها‌ی خانه‌دار مباحثی را تعریف کردیم تا آنهایی که امکان حضور در کلاس‌های درس به شیوه‌ی سنتی را نداشتند از طریق تلویزیون آموزش ببینند و در دوره‌هایی تحت عنوان پودمان شرکت کنند.

وی افزود: این پودمان‌ها برای مهارت‌های خاصی طراحی شده بود، از آشپزی گرفته تا کودک یاری. این دوره‌ها از طریق تلویزیون پخش می‌شد و در نهایت مخاطب در امتحان شرکت می‌کرد و گواهی پودمان برایش صادر می‌شد، اما در حال حاضر همه‌ی این اقدامات قطع شده است.

مدیر سابق شبکه‌ی آموزش همچنین در ادامه عنوان کرد: این جهت‌گیری‌ها تا سال 88 - یعنی تا همان زمانی که من مدیر این شبکه بودم - دنبال می‌شد و ما خودمان را مکلف می‌دیدیم که این اقدامات را انجام دهیم چون آموزش دادن از طریق تلویزیون به کسانی که دسترسی به امکانات آموزشی نداشتند جزو تعهدات ما بود.

وی در پاسخ به پرسش خبرنگار ایسنا مبنی بر اینکه در حال حاضر چقدر برنامه‌های شبکه‌ی آموزش را دنبال می‌کند؟ گفت: خیلی خودم را مکلف نمی‌دانم که برنامه‌های شبکه‌ی آموزش را دنبال کنم ولی احساسم این است که اهداف اولیه‌ی این شبکه کاملا منقضی شده است.

بیابانی بیان کرد: اگر قرار است اهداف اولیه‌ی این شبکه دنبال نشود، بهتر است با شبکه‌های دیگر مشابه خودش مثل شبکه مستند یا چهار سیما ادغام شود و فضا و امکان پخش آنالوگ آن در اختیار شبکه‌های دیجیتال مثل ورزش قرار بگیرد؛ البته در این صورت شبکه ورزش هم باید از حالت انفعالی خودش خارج شود و به اخبار روز و مهم ورزشی ایران و جهان بپردازد نه اینکه برنامه‌های آرشیوی چند سال قبل را پخش کند.او متذکر شد: البته شبکه‌ها الان خیلی قابل تفکیک نیستند چون همه‌ شبیه هم هستند و علاوه بر آن برنامه‌های تکراری یکدیگر را پخش می‌کنند.

بیابانی همچنین درباره‌ی اینکه کدام برنامه‌ی در حال پخش شبکه‌ی آموزش را بهتر از بقیه می‌داند؟ عنوان کرد: برنامه‌ی جذابی را در چهارچوب اهداف آموزشی‌اش نمی‌بینم. برنامه‌های دیگرش را هم که خارج از چهارچوب اهدافش است که می‌توانست در شبکه‌های دیگر هم پخش شود.

او در پایان ضمن بیان اینکه 13 سال سابقه‌ی مدیریت در صداوسیما را دارد، گفت: وقتی فردی بیش از نیمی از عمر کاری خود را در یک مجموعه‌ای صرف می‌کند، علاقه‌مند است همکاری در آن مجموعه را دنبال کند اما به شرطی که شرایط کاری‌اش فراهم باشد.

به گزارش خبرنگار ایسنا، جهانگیر بیابانی که در حال حاضر عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور مرکز تهران است و هیچ فعالیت رسانه‌ای ندارد، به گفته خودش در مرداد 78 شبکه‌ی خبر را راه‌اندازی کرد و تا مرداد 80 مدیریت آن را برعهده داشت.همچنین از 13 مهر سال 80 تا مهر 88 مدیر شبکه‌ی آموزش بوده است؛ ضمن اینکه بیابانی مدیر گروه اقتصاد شبکه‌ی چهار سیما نیز بوده است.